مقدمه:
در دنیای پرهیاهوی هنر و رسانه، گاهی اوقات اخباری به گوش می‌رسد که قلب هر هنرمندی را به درد می‌آورد. این بار، خبر از یک ادعای جنجالی می‌رسد: یک تهیه‌کننده و کارگردان زنجانی به نام یحیی معصومی، مهران مدیری و دو پلتفرم مطرح فیلیمو و آپارات را به سرقت هنری متهم کرده است. ماجرا از این قرار است که آقای معصومی مدعی است طرح مسابقه تلویزیونی “اوزوک اوزوک” که در سال 1400 از شبکه اشراق زنجان پخش شده بود، بدون اجازه او و با تغییراتی جزئی، در قالب برنامه “گل یا پوچ” با اجرای مهران مدیری تولید و پخش می‌شود. این ادعا، بحث‌های زیادی را در مورد حقوق مؤلفان و کپی‌رایت در فضای رسانه‌ای ایران به راه انداخته است. در این مقاله، به بررسی جزئیات این ماجرا، ادعاهای مطرح شده، و اقدامات قانونی انجام شده خواهیم پرداخت.
🤔 ماجرای سرقت هنری از کجا شروع شد؟
یحیی معصومی، تهیه‌کننده و کارگردان زنجانی، مدعی است که طرح مسابقه تلویزیونی “اوزوک اوزوک” را که بر اساس یکی از بازی‌های بومی منطقه شمال‌غرب ایران طراحی کرده بود، به همراه نسخه تدوین‌شده آن، پس از پخش از شبکه اشراق زنجان، برای دو شرکت فیلیمو و آپارات ارسال کرده است. او پیشنهاد همکاری برای تولید این مسابقه را به این دو پلتفرم داده بود، اما هر دو مجموعه این طرح را رد کردند.
اما داستان به اینجا ختم نشد. آقای معصومی می‌گوید که مدتی بعد، متوجه شده که فیلیمو و آپارات، برنامه‌ای مشابه با طرح او، با نام “گل یا پوچ” و با اجرای مهران مدیری تولید و پخش می‌کنند. این موضوع باعث شده تا او احساس کند که حقوق مادی و معنوی‌اش نقض شده است.
⚖️ ثبت طرح و اقدامات قانونی
آقای معصومی برای اثبات مالکیت طرح خود، به این نکته اشاره می‌کند که طرح مسابقه “اوزوک اوزوک” با شماره 27806-1400 در تاریخ 12 دی 1400 در سامانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به ثبت رسیده است. این ثبت، به منزله سند رسمی مالکیت معنوی این طرح است.
پس از اینکه متوجه سرقت هنری شده، آقای معصومی برای احقاق حقوق خود، ابتدا اظهارنامه‌ای برای متخلفان ارسال کرده است. اما با عدم دریافت پاسخ، تصمیم گرفته تا به طور قانونی اقدام کند. او در حال حاضر شکایتی را در دادسرای انقلاب مطرح کرده و همچنین مکاتباتی را با ساترا (سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر) انجام داده است.
📢 درخواست توقف پخش “گل یا پوچ”
یحیی معصومی در ادامه صحبت‌های خود، خواستار توقف پخش برنامه “گل یا پوچ” شده است. او به ماده 29 قانون حمایت از حقوق مؤلفان اشاره می‌کند که بر اساس آن، امکان جلوگیری از پخش آثار مورد شکایت وجود دارد.
آقای معصومی معتقد است که این برنامه، کپی‌برداری از طرح اوست و باید از پخش آن جلوگیری شود تا حقوق او و سایر هنرمندان شهرستانی حفظ شود.
🗣️ سخنی با مهران مدیری
در پایان، آقای معصومی ضمن تاکید بر اهمیت رعایت حق کپی‌رایت در تولیدات هنری، از مهران مدیری به عنوان یک هنرمند باتجربه و آگاه، درخواست کرده تا برای حمایت از حقوق هنرمندان شهرستانی، از همکاری با این تیم که اخلاق حرفه‌ای را نقض کرده‌اند، انصراف دهد.
او معتقد است که مهران مدیری با سابقه درخشان خود، می‌تواند الگوی خوبی برای رعایت حقوق مؤلفان باشد و از تکرار چنین اتفاقاتی جلوگیری کند.
❓ چرا این موضوع مهم است؟
این ماجرا، فراتر از یک اختلاف شخصی است. این موضوع، اهمیت رعایت حقوق مؤلفان و کپی‌رایت را در فضای رسانه‌ای ایران یادآوری می‌کند. اگر حقوق هنرمندان و صاحبان ایده به درستی رعایت نشود، انگیزه برای خلق آثار جدید از بین می‌رود و خلاقیت در جامعه آسیب می‌بیند.
📊 نگاهی به آمار و ارقام:
متاسفانه، آمار دقیقی از میزان سرقت هنری در ایران در دسترس نیست. اما گزارش‌های غیررسمی حاکی از آن است که این مشکل، به ویژه در حوزه رسانه و هنر، بسیار جدی است.
🤔 نظرات کاربران در شبکه‌های اجتماعی:
در شبکه‌های اجتماعی، کاربران واکنش‌های متفاوتی به این خبر نشان داده‌اند. برخی از کاربران، از یحیی معصومی حمایت کرده و خواستار پیگیری جدی این پرونده شده‌اند. برخی دیگر، نسبت به ادعای سرقت هنری تردید دارند و منتظر توضیحات مهران مدیری و فیلیمو و آپارات هستند.
🤝 راهکارهای پیشنهادی برای جلوگیری از سرقت هنری:
- ثبت طرح‌ها: هنرمندان و صاحبان ایده باید طرح‌های خود را در مراجع رسمی ثبت کنند تا از حقوق خود محافظت کنند.
- آگاهی‌بخشی: باید در مورد حقوق مؤلفان و کپی‌رایت، آگاهی‌بخشی بیشتری صورت گیرد.
- تقویت قوانین: قوانین مربوط به حقوق مؤلفان باید تقویت و به‌روزرسانی شود.
- اخلاق حرفه‌ای: رسانه‌ها و پلتفرم‌های تولید محتوا باید به اخلاق حرفه‌ای پایبند باشند و از کپی‌برداری غیرمجاز خودداری کنند.
📝 جدول مقایسه “اوزوک اوزوک” و “گل یا پوچ”:
| ویژگی | اوزوک اوزوک | گل یا پوچ |
|---|---|---|
| تهیه‌کننده | یحیی معصومی | علی اسدزاده |
| مجری | نامشخص | مهران مدیری |
| پلتفرم پخش | شبکه اشراق زنجان | فیلیمو و آپارات |
| طرح اصلی | بر اساس بازی بومی شمال‌غرب ایران | مشابه با طرح “اوزوک اوزوک” |
| ثبت طرح | ثبت شده در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی | نامشخص |
نتیجه‌گیری:
ادعای سرقت هنری از سوی یحیی معصومی، یک زنگ خطر جدی برای فضای رسانه‌ای ایران است. این ماجرا نشان می‌دهد که حقوق مؤلفان و کپی‌رایت، هنوز به طور کامل در کشور ما رعایت نمی‌شود. امیدواریم که با پیگیری‌های قانونی و آگاهی‌بخشی بیشتر، شاهد کاهش این نوع تخلفات باشیم و هنرمندان بتوانند با خیال آسوده به خلق آثار جدید بپردازند.
